Trắc nghiệm Holland còn được biết đến với cái tên trắc nghiệm sở thích Holland, đây là mô hình lý thuyết nghề nghiệp do John Holland – nhà tâm lý học người Mỹ phát triển. Hiện nay, mô hình của ông đã được ứng dụng trong thực tiễn hướng nghiệp tại đông đảo các quốc gia trên thế giới và được ghi nhận bởi sự chính xác, chi tiết trong quá trình phân tích tính cách, sở thích giúp người thực hiện dễ dàng tìm ra ngành nghề phù hợp với bản thân.
Theo Holland, tính cách của con người được chia ra sáu mục lớn, tương ứng với sáu nhóm ngành khác nhau trong xã hội. Cụ thể là: Realistic (Nhóm Kỹ thuật), Investigate (Nhóm Nghiên cứu), Artist (Nhóm Nghệ thuật), Social (Nhóm Xã hội), Enterprising (Nhóm Quản lý), Conventional (Nhóm Nghiệp vụ).
Khác biệt về đặc điểm, nhưng các những nhóm tính cách này không hề tách biệt hay kị nhau mà trên thực tế, khi hiểu rõ tính cách và đặc điểm của từng nhóm, chúng ta cho dù khác biệt vẫn có thể hòa hợp, bổ sung cho sự khuyết thiếu hiệu quả hơn, tạo thành một thể thống nhất.
Để biết bản thân thuộc về nhóm tính cách nào, bạn cần thực hiện một bài kiểm tra bao gồm những câu hỏi khám phá sở thích. Một tính cách nhất quán sẽ dẫn lối bạn đến với kết quả cuối cùng, số lượng lớn câu trả lời bạn chọn nghiêng về nhóm nào thì bạn sẽ thuộc nhóm tính cách đó. Nghe có vẻ phức tạp, nhưng đến khi tiếp xúc với một bài trắc nghiệm Holland, bạn sẽ thấy mọi thứ đơn giản hơn rất nhiều và chỉ cần thực hiện theo hướng dẫn là thành công.
Trắc nghiệm Holland được công nhận là sự lựa chọn lý tưởng khi hướng nghiệp cho học sinh ở giai đoạn phổ thông, thậm chí nhiều bạn sinh viên cũng dựa trên những nguyên tắc của lý thuyết để phục vụ công việc của mình. Vậy cụ thể, trắc nghiệm Holland hiệu quả ra sao?
Trước hết, tính chính xác và khoa học của trắc nghiệm Holland đã được công nhận rộng rãi bởi nhiều giáo viên, các chuyên gia tâm lý, thậm chí là các học giả, nhà khoa học trên thế giới. Bởi vậy, chúng ta có thể bước đầu tin tưởng rằng đây không phải là một bài kiểm tra may rủi mà thực chất giúp bạn định hướng bản thân rõ ràng hơn. Hiện nay, trắc nghiệm Holland ngày nay đã được biên dịch sang nhiều ngôn ngữ giúp bạn tiếp cận và thực hiện dễ dàng hơn rất nhiều.
Quan trọng nhất, trắc nghiệm Holland giúp người thực hiện khám phá tính cách, trực tiếp giúp họ hiểu rõ bản thân mình và định hướng nghề nghiệp tốt hơn ngay từ sớm. Khi thực hiện trắc nghiệm Holland trong giai đoạn phổ thông, các bạn học sinh dễ dàng nhìn thấu các tính cách tiềm ẩn của mình và tập trung mài giũa năng lực của mình ở những môn học thế mạnh, cần thiết cho tương lai của bạn. Ở giai đoạn này, tìm kiếm ngành nghề phù hợp vô cùng quan trọng, bởi một định hướng rõ ràng sẽ giúp bạn hoạch định chiến lược phát triển bản thân rõ ràng hơn, không lo lắng hoặc phí thời gian và tiền bạc vào những mục tiêu không xác đáng.
Cũng trong độ tuổi này, các bạn học sinh có thể đủ khát khao để học hỏi tất cả mọi thứ, thích thể hiện bản thân ở mọi khía cạnh, song sự thiếu định hướng và chỉ dẫn tin cậy sẽ khiến những đứa trẻ mất phương hướng. Chính vì vậy, trắc nghiệm Holland chính là ngọn hải đăng giúp các bạn trẻ soi sáng đêm tối. Dựa trên kết quả trắc nghiệm, cha mẹ có thể giúp con lựa chọn nghề nghiệp phù hợp nhất với tính cách của con.
Nhìn chung, dựa trên cơ sở tâm lý học, bài trắc nghiệm Holland giúp người thực hiện nhìn thấu bản thân để phát triển sự nghiệp tương lai theo đúng hướng, đúng lộ trình, và mang tính dài hơi. Tuy nhiên, để có được thông tin đa chiều và khách quan hơn, chúng ta cũng nên kết hợp trắc nghiệm Holland với một số bài kiểm tra khác hoặc tham gia các buổi hội thảo hướng nghiệp do các trường đại học tổ chức. Sự lựa chọn luôn nằm trong tầm tay bạn, cũng đừng để những kết quả này khiến bạn chùn bước nếu như bản thân đã có định hướng khác.
Những người thuộc nhóm Kỹ thuật là những thích làm với những vật máy móc, các vật thể, dụng cụ, động thực vật hoặc hoạt động ngoài trời. Trên thực tế, những người sống thực tế (realistic) có lối sống ngăn nắp, thích làm việc đã đặt sẵn mục tiêu cụ thể, có kế hoạch. Ngoài ra, những người trong nhóm tính cách này không quan tâm nhiều đến quan hệ tình cảm hay gây dựng quan hệ với những người xung quanh. Ngược lại, họ lại là những người dành sự quan tâm lớn cho các yếu tố hữu hình như: địa vị, quyền lực, tiền bạc, … cụ thể, máy móc, dụng cụ, cây cối, con vật hoặc các hoạt động ngoài trời.
Với những người thuộc nhóm Realistic – Kỹ thuật, công việc phù hợp cho họ bao gồm: kiến trúc, xây dựng, công nghiệp dân dụng, kỹ thuật, lái xe, huấn luyện viên, nghề mộc, nông – lâm nghiệp (quản lý trang trại, nhân giống cá, lâm nghiệp…), cơ khí (chế tạo máy móc, luyện kim, cơ khí ứng dụng, bảo trì và sửa chữa thiết bị,…), địa lý – địa chất (đo đạc, vẽ bản đồ địa chính), dầu khí, hải dương học, điện – điện tử, quản lý công nghiệp…
Bản chất của nghiên cứu chính là tìm tòi, suy ngẫm để phát hiện ra vấn đề. Vì thế, những người thuộc nhóm nghiên cứu cũng mang các đặc điểm như: thích quan sát, điều tra, phân tích, đánh giá để giải quyết các vấn đề họ quan tâm về thế giới, tự nhiên. Những người thuộc nhóm nghiên cứu rất thông minh, thích sự chính xác và tin tưởng vào khoa học. Nhưng ngược lại, họ thiếu kỹ năng lãnh đạo.
Nếu bạn cũng là thành viên trong nhóm nghiên cứu, rất có khả năng bạn sẽ thấy bản thân trong những công việc như: khoa học công nghệ (công nghệ thông tin, quản trị mạng máy tính; môi trường, vật lý kỹ thuật,….); nông lâm (nông học, thú y…); khoa học tự nhiên (nghiên cứu toán, lý, hóa, sinh, địa lý, thống kê…); khoa học xã hội (nhân học, tâm lý học, pháp luật, sử học, địa lý…); y – dược (bác sĩ, y sĩ, điều dưỡng, nha sĩ, dược sĩ, kỹ thuật lâm sàng,…);
Là người thuộc nhóm sáng tạo nghệ thuật, bản thân bạn sẽ có chất “nghệ” trong người”, nhạy cảm, trực giác tốt, tính sáng tạo cao, trí tưởng tượng phong phú ưa thích hướng đi tự do không rập khuôn và thích thể hiện sự sáng tạo của mình khi kế hoạch bị thay đổi.
Những người có tính cách nghệ không thích các hoạt động lặp lại nhiều lần, bởi vậy, họ ưa sự cải tiến, đổi mới trong quá trình làm việc và sự sáng tạo. Thẩm mỹ là yếu tố được đặt lên hàng đầu. Bởi vậy, những con người nghệ sĩ luôn có nội tập khá phức tạp, sống nội tâm và nhạy cảm. Tuy nhiên, điểm trừ lớn của nhóm là không theo luật lệ, khuôn phép, đây là yếu tố có thể khiến nhiều bạn trẻ sống không có kế hoạch, đánh mất động lực trong bản thân, trở thành người mơ mộng, thiếu thực tế.
Ngành nghề phù hợp với nhóm này bao gồm: Sáng tạo văn học; báo chí (bình luận viên, dẫn chương trình, biên tập viên,…); truyền thông (truyền thông phát triển xã hội, tổ chức sự kiện, quan hệ công chúng, quảng cáo, …); sân khấu điện ảnh (diễn viên, đạo diễn, dựng phim, ca sĩ, nghệ sĩ múa… ), mỹ thuật, kiến trúc, thiết kế, thời trang, hội họa, giáo viên dạy sử/Anh văn,…
Cũng giống như nhóm nghiên cứu, người thuộc nhóm xã hội rất thích việc cung cấp và làm sáng tỏ thông tin. Tuy nhiên điểm khác biệt lớn là dấu ấn hướng về xã hội của nhóm người này lớn hơn rất nhiều, thông qua các hoạt động hỗ trợ cộng đồng trực tiếp như: chăm sóc sức khỏe người khác, huấn luyện, chỉ dẫn,…. Như vậy, đây là những người rất phù hợp với các công việc truyền đạt kiến thức kiến thức.
Ngành nghề phù hợp của nhóm xã hội bao gồm: giảng viên; hướng dẫn viên du lịch; tư vấn tâm lý, công tác xã hội, tình nguyện viên, tư vấn – hướng nghiệp, sức khỏe cộng đồng, bác sĩ chuyên khoa, thẩm định giá, nhân sự, cảnh sát, nhân viên xã hội học, điều dưỡng, chuyên gia dinh dưỡng…
Những người thuộc nhóm quản lý có khả năng làm việc nhóm tốt, đồng thời phù hợp với vị trí lãnh đạo, tác động, thuyết phục người khác và thể hiện ý kiến cá nhân đóng góp cho lợi ích nhóm. Họ là những người “dám nghĩ dám làm”, ưa thích hùng biện, đặt lợi ích kinh tế lên hàng đầu. Bởi vậy, ngành nghề phù hợp cho nhóm quản lý luôn mang thiên hướng kinh tế – kinh doanh – tài chính.
Cụ thể, các ngành nghề phù hợp với nhóm này bao gồm: quản trị kinh doanh, thương mại, marketing, kế toán – tài chính, tài chính – ngân hàng, luật sư, kinh tế đối ngoại, kinh doanh quốc tế, dịch vụ khách hàng, tiếp viên hàng không, nhân viên sales, pha chế rượu, quy hoạch đô thị, …
Nhóm công chức, hay còn gọi là nhóm nghiệp vụ, là những người thường xuyên làm việc với các con số và dữ liệu, thích hợp với công việc văn phòng đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận, tuân theo hướng dẫn có sẵn. Là nhóm người truyền thống, bởi vậy nhóm công chức luôn đi theo quy tắc, quy củ, trái ngược với nhóm nghệ thuật.
Là những người có khả năng thao tác với hồ sơ, lưu trữ và quản lý giữ liệu hoặc giỏi tính toán nên những người trong nhóm Công chức có thể đảm nhận nhiệm vụ hành chính, điện thoại viên, thanh tra ngành, kế toán, …
Xin giới thiệu cấu trúc lý thuyết của bộ công cụ trắc nghiệm định hướng nghề nghiệp của John Holland. Bộ công cụ này được xây dựng trên cơ sở lý thuyết do chính ông dày công tìm hiểu.
Các ý liệt kê dưới đây hướng đến các tố chất và năng lực cá nhân. Với mỗi ý sẽ có nhiều mức độ phù hợp, tương ứng với mỗi mức độ phù hợp, sẽ được quy định một điểm số tương ứng. Điểm số tương ứng này do người làm trắc nghiệm đánh giá và tự cho điểm theo quy ước sau.
Bước 1: Trả lời các câu hỏi một cách khách quan nhất để tìm ra số điểm của mình:
1. Bạn thấy ý đó chưa bao giờ đúng với bạn – tương ứng 0đ
2. Chỉ thấy ý đó chỉ đúng trong một vài trường hợp – tương ứng 1đ
3. Bạn thấy ý đó chỉ một nửa là đúng với bạn – tương ứng 2đ
4. Bạn thấy ý đó gần như là đúng với bạn trong hầu hết mọi trường hợp, chỉ có một vài trường hợp là chưa đúng lắm – tương ứng 3đ
5. Bạn thấy ý đó là hoàn toàn đúng với bạn, không thể nào khác đi được – tương ứng 4đ
1.Tôi có tính tự lập
2.Tôi suy nghĩ thực tế
3.Tôi là người thích nghi với môi trường mới
4.Tôi có thể vận hành, điều khiển các máy móc thiết bị
5.Tôi làm các công việc thủ công như gấp giấy, đan, móc
6.Tôi thích tiếp xúc với thiên nhiên, động vật, cây cỏ
7.Tôi thích những công việc sử dụng tay chân hơn là trí óc
8.Tôi thích những công việc thấy ngay kết quả
9.Tôi thích làm việc ngoài trời hơn là trong phòng học, văn phòng
10.Tôi có tìm hiểu khám phá nhiều vấn đề mới
11.Tôi có khả năng phân tích vấn đề
12.Tôi biết suy nghĩ một cách mạch lạc, chặt chẽ
13.Tôi thích thực hiện các thí nghiệm hay nghiên cứu
14.Tôi có khả năng tổng hợp, khái quát, suy đoán những vấn đề
15.Tôi thích những hoạt động điều tra, phân loại, kiểm tra, đánh giá
16.Tôi tự tổ chức công việc mình phải làm
17.Tôi thích suy nghĩ về những vấn đề phức tạp, làm những công việc phức tạp
18.Tôi có khả năng giải quyết các vấn đề
19.Tôi là người dễ xúc động
20.Tôi có óc tưởng tượng phong phú
21.Tôi thích sự tự do, không theo những quy định , quy tắc
22.Tôi có khả năng thuyết trình, diễn xuất
23.Tôi có thể chụp hình hoặc vẽ tranh, trang trí, điêu khắc
24.Tôi có năng khiếu âm nhạc
25.Tôi có khả năng viết, trình bày những ý tưởng của mình
26.Tôi thích làm những công việc mới, những công việc đòi hỏi sự sáng tạo
27.Tôi thoải mái bộc lộ những ý thích
28.Tôi là người thân thiện, hay giúp đỡ người khác
29.Tôi thích gặp gỡ, làm việc với con người
30.Tôi là người lịch sự, tử tế
31.Tôi thích khuyên bảo, huấn luyện hay giảng giải cho người khác
32.Tôi là người biết lắng nghe
33.Tôi thích các hoạt động chăm sóc sức khỏe của bản thân và người khác
34.Tôi thích các hoạt động vì mục tiêu chung của công đồng, xã hội
35.Tôi mong muốn mình có thể đóng góp để xã hội tốt đẹp hơn
36.Tôi có khả năng hòa giải, giải quyết những sự viêc mâu thuẫn
37.Tôi là người có tính phiêu lưu, mạo hiểm
38.Tôi có tính quyết đoán
39.Tôi là người năng động
40.Tôi có khả năng diễn đạt, tranh luận, và thuyết phục người khác
41.Tôi thích các việc quản lý, đánh giá
42.Tôi thường đặt ra các mục tiêu, kế hoạch trong cuộc sống
43.Tôi thích gây ảnh hưởng đến người khác
44.Tôi là người thích cạnh tranh, và muốn mình giói hơn người khác
45.Tôi muốn người khác phải kính trọng, nể phục tôi
46.Tôi là người có đầu óc sắp xếp, tổ chức
47.Tôi có tính cẩn thận
48.Tôi là người chu đáo, chính xác và đáng tin cậy
49.Tôi thích công việc tính toán sổ sách, ghi chép số liệu
50.Tôi thích các công việc lưu trữ, phân loại, cập nhất thông tin
51.Tôi thường đặt ra những mục tiêu, kế hoạch trong cuộc sống
52.Tôi thích dự kiến các khoản thu chi
53.Tôi thích lập thời khóa biểu, sắp xếp lịch làm việc
54.Tôi thích làm việc với các con số, làm việc theo hướng dẫn, quy trình
Bước 2: Tìm bảng có điểm số cao nhất, điểm số cao nhất đó chính là bảng có kiểu người phù hợp ở mức độ cao với bạn.
Chúc bạn sớm thấy con đường tương lai của mình. <3
(Nguồn: Internet)